سرخک یک بیماری عفونی بسیار مسری است که توسط ویروس سرخک ایجاد میشود. این بیماری بیشتر در کودکان شایع است، اما می‌تواند بزرگسالان را نیز مبتلا کند.سرخک یکی از مهم‌ترین علل مرگ و میر کودکان در سطح جهان است، به ویژه در کشورهایی با سطح بهداشت پایین. این بیماری با تب،سرفه،آبریزش بینی، چشم های قرمز و بثورات پوستی مشخص میشود.
علائم سرخک
علائم و نشانه های سرخک حدود 10 تا 14 روز پس از قرار گرفتن در معرض ویروس ظاهر می شوند.نشانه های آن معمولاً عبارتند از:
- تب
- سرفه خشک
- آبریزش بینی
- گلو درد
- چشم ملتهب
- لکه‌های سفید ریز با مرکز سفید مایل به آبی روی پس‌زمینه قرمز که در داخل دهان روی پوشش داخلی گونه دیده میشود – که به آن لکه‌های کوپلیک نیز می‌گویند.
- بثورات پوستی متشکل از لکه های بزرگ و مسطح که اغلب به یکدیگر سرازیر می شوند.
عفونت در مراحل طی 2 تا 3 هفته رخ می دهد:
- عفونت : در 10 تا 14 روز اول پس از عفونت، ویروس سرخک در بدن پخش می شود. در این مدت هیچ علامت یا نشانه ای از بیماری وجود ندارد.
- علائم و نشانه های غیر اختصاصی : سرخک معمولاً با تب خفیف تا متوسط، اغلب با سرفه مداوم، آبریزش بینی، چشم های ملتهب (ملتحمه ملتحمه) و گلودرد شروع می شود. این بیماری نسبتاً خفیف ممکن است ۲ تا ۳ روز طول بکشد.
- بیماری حاد و راش : بثورات از لکه های قرمز کوچک تشکیل شده است که برخی از آنها کمی برجسته هستند. لکه ها و برجستگی ها در دسته های تنگ به پوست ظاهر قرمز لکه دار می بخشد. ابتدا صورت می شکند.
- بازیابی : بثورات سرخک ممکن است حدود هفت روز طول بکشد. بثورات به تدریج ابتدا از روی صورت و در آخر از روی ران ها و پاها محو می شوند. همانطور که سایر علائم بیماری از بین می روند، سرفه و تیره شدن یا لایه برداری پوست در محل جوش ممکن است حدود 10 روز باقی بماند.
چه زمانی فردی می تواند ویروس سرخک را منتقل کند؟
یک فرد مبتلا می تواند ویروس را به مدت حدود هشت روز به دیگران منتقل کند، از چهار روز قبل از ظاهر شدن بثورات شروع می شود و زمانی که بثورات به مدت چهار روز وجود داشته باشد پایان می یابد.
چه زمانی به دکتر مراجعه کنیم؟
اگر فکر می کنید ممکن است شما یا فرزندتان در معرض این بیماری قرار گرفته اید یا اگر شما یا فرزندتان جوش هایی شبیه سرخک دارید، با پزشک خود تماس بگیرید.
سوابق واکسیناسیون خانواده خود را با ارائه دهنده خود مرور کنید، به خصوص قبل از اینکه فرزندانتان مهدکودک، مدرسه یا کالج را شروع کنند و قبل از سفرهای بین المللی به خارج از ایالات متحده.
علت بیماری سرخک
سرخک یک بیماری بسیار مسری است. این بدان معنی است که به راحتی به دیگران سرایت می کند. ویروسی در بینی و گلوی یک کودک یا بزرگسال آلوده وجود دارد. هنگامی که فرد مبتلا سرفه، عطسه یا صحبت می کند، قطرات عفونی به هوا می پاشند، جایی که افراد دیگر می توانند آنها را تنفس کنند. قطرات عفونی می توانند حدود یک ساعت در هوا معلق باشند.
قطرات عفونی همچنین ممکن است روی سطحی فرود بیایند، جایی که می توانند چندین ساعت در آنجا زندگی کنند و پخش شوند. شما می توانید با قرار دادن انگشتان خود در دهان یا بینی یا مالش چشمان خود پس از لمس سطح آلوده به ویروس سرخک مبتلا شوید.
سرخک از حدود چهار روز قبل تا چهار روز پس از ظاهر شدن بثورات بسیار مسری است. حدود 90 درصد از افرادی که سرخک نداشته اند یا در برابر سرخک واکسینه نشده اند، زمانی که در معرض فردی مبتلا به ویروس سرخک قرار بگیرند، مبتلا می شوند.
عوامل خطر
عوامل خطر برای سرخک عبارتند از:
- بدون واکسن بودن : اگر واکسن سرخک را تزریق نکرده اید، احتمال ابتلا بسیار بیشتر است.
- مسافرت بین المللی : اگر به کشورهایی سفر می‌کنید که سرخک در آنها شایع‌تر است، در معرض خطر ابتلا به سرخک هستید.
- داشتن کمبود ویتامین A : اگر ویتامین A کافی در رژیم غذایی خود نداشته باشید، احتمال بروز علائم و عوارض شدیدتر سرخک بیشتر است.
عوارض سرخک
عوارض سرخک ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- اسهال و استفراغ : اسهال و استفراغ می تواند منجر به از دست دادن بیش از حد آب از بدن (کم آبی) شود.
- عفونت گوش : یکی از شایع ترین عوارض عفونت باکتریایی گوش است.
- برونشیت، لارنژیت یا کروپ : سرخک ممکن است منجر به تحریک و تورم (التهاب) راه های هوایی (کروپ) شود. همچنین می تواند منجر به التهاب دیواره های داخلی شود که مجاری اصلی هوای ریه ها را می پوشاند (برونشیت). سرخک همچنین می تواند باعث التهاب جعبه صدا (لارنژیت) شود.
- ذات الریه : سرخک معمولاً می تواند باعث عفونت در ریه ها (پنومونی) شود. افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند ممکن است به نوع خاصی از ذات الریه مبتلا شوند که گاهی منجر به مرگ می شود.
- آنسفالیت : حدود 1 نفر از هر 1000 نفر مبتلا به سرخک ممکن است دچار عارضه ای به نام آنسفالیت شوند. آنسفالیت تحریک و تورم (التهاب) مغز است. این وضعیت می تواند به ویژه برای افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند خطرناک باشد. آنسفالیت ممکن است بلافاصله پس از سرخک رخ دهد، یا ممکن است تا ماه‌ها بعد رخ ندهد. انسفالیت می تواند باعث آسیب دائمی مغز شود.
- مشکلات بارداری : اگر باردار هستید، باید مراقبت های ویژه ای را برای جلوگیری از سرخک انجام دهید زیرا این بیماری می تواند باعث زایمان زودرس، وزن کم هنگام تولد و مرگ جنین شود.
پیشگیری
بهترین و موثرترین راه برای پیشگیری از سرخک، واکسیناسیون است. در اینجا به طور کامل به روش‌های پیشگیری از آن می‌پردازیم:
- واکسیناسیون:
واکسن سرخک: این واکسن معمولاً به صورت ترکیبی با واکسن‌های سرخجه و اوریون (MMR) تزریق میشود. این واکسن بسیار ایمن و موثر است و ایمنی طولانی مدتی را در برابر این بیماری ایجاد می‌کند.
برنامه واکسیناسیون:
دوز اول: معمولاً در سن 12 تا 15 ماهگی تزریق میشود.
دوز دوم: معمولاً در سن 4 تا 6 سالگی (قبل از ورود به مدرسه) تزریق میشود.
بزرگسالان: بزرگسالانی که مطمئن نیستند قبلاً واکسینه شده‌اند یا مبتلا به سرخک شده‌اند، بهتر است واکسن MMR را دریافت کنند. به ویژه افرادی که در معرض خطر ابتلا هستند (مانند کارکنان بهداشتی).
سفر: اگر قصد سفر به مناطقی را دارید که سرخک شایع است، از دریافت واکسن MMR قبل از سفر اطمینان حاصل کنید.
- سایر اقدامات پیشگیرانه:
رعایت بهداشت فردی: رعایت بهداشت فردی در پیشگیری و کنترل سرخک، به ویژه در دوران بیماری، بسیار مهم است. این اقدامات به جلوگیری از انتشار ویروس و کاهش خطر ابتلا برای دیگران کمک می‌کند و همچنین به بهبود سریع‌تر فرد مبتلا کمک می‌کند
پرهیز از تماس نزدیک با افراد بیمار: اگر کسی در اطراف شما مبتلا است، تا حد امکان از تماس نزدیک با او خودداری کنید.
پوشاندن دهان و بینی هنگام سرفه و عطسه:این کار از انتشار قطرات آلوده به ویروس در هوا جلوگیری می‌کند و از انتقال بیماری به دیگران محافظت می‌کند.
تهویه مناسب: باز کردن پنجره‌ها و تهویه مناسب محیط، به کاهش غلظت ویروس در هوا کمک می‌کند.
اقدامات پیشگیرانه در صورت تماس با فرد مبتلا:
قرنطینه: فرد مبتلا باید در خانه بماند و از تماس با دیگران خودداری کند تا زمانی که دیگر مسری نباشد (معمولاً 4 روز پس از ظهور بثورات).
بررسی وضعیت واکسیناسیون: افراد در تماس با بیمار باید از وضعیت واکسیناسیون خود اطمینان حاصل کنند. اگر واکسینه نشده‌اند یا دوز کافی دریافت نکرده‌اند، باید واکسن MMR را دریافت کنند.
