سرماخوردگی توسط هر یک از چندین ویروس ایجاد می شود که باعث التهاب غشاهای بینی و گلو می شود. این می تواند ناشی از هر یک از بیش از 200 ویروس مختلف باشد. اما راینوویروس ها باعث بیشتر سرماخوردگی می شوند.
سرماخوردگی خیلی راحت به دیگران سرایت می کند. این بیماری اغلب از طریق قطرات معلق در هوا که توسط فرد بیمار سرفه یا عطسه می شود، منتشر می شود. سپس این قطرات توسط شخص دیگری استنشاق می شود. سرماخوردگی همچنین زمانی که فرد بیمار شما را لمس می کند یا سطحی (مانند دستگیره در) را که سپس آن را لمس می کنید، منتقل می شود.
علائم سرماخوردگی
اغلب علائم سرماخوردگی 1 تا 3 روز پس از قرار گرفتن فردی در معرض ویروس سرماخوردگی شروع می شود. علائم متفاوت است. آنها می توانند شامل موارد زیر باشند:
- آبریزش یا گرفتگی بینی.
- گلو درد یا خارش.
- سرفه.
- عطسه کردن.
- به طور کلی احساس ناخوشی می کند.
- بدن درد خفیف یا سردرد خفیف.
- تب با درجه پایین.
مخاط بینی شما ممکن است شفاف شروع شود و ضخیم تر و زرد یا سبز شود. این تغییر طبیعی است. بیشتر اوقات، این بدان معنا نیست که شما یک بیماری باکتریایی دارید.
علت سرماخوردگی
علت اصلی سرماخوردگی، ویروس‌ها هستند. بیش از 200 نوع ویروس مختلف وجود دارد که می‌توانند باعث سرماخوردگی شوند، اما شایع‌ترین آنها رینوویروس‌ها هستند. این ویروس‌ها از طریق قطرات ریز تنفسی که هنگام سرفه، عطسه یا صحبت کردن افراد آلوده در هوا پخش می‌شوند، منتقل می‌شوند. همچنین، لمس سطوح آلوده به ویروس و سپس لمس صورت (به خصوص بینی و دهان) نیز می‌تواند باعث انتقال ویروس شود.
علاوه بر ویروس‌ها، عوامل دیگری نیز می‌توانند خطر ابتلا به سرماخوردگی را افزایش دهند، از جمله:
ضعف سیستم ایمنی: افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند (مانند کودکان، سالمندان، یا افراد مبتلا به بیماری‌های مزمن)، بیشتر در معرض ابتلا به سرماخوردگی قرار دارند.
فصل: سرماخوردگی در فصل‌های پاییز و زمستان شایع‌تر است، زیرا افراد بیشتر در فضاهای بسته و نزدیک به هم قرار می‌گیرند و احتمال انتقال ویروس افزایش می‌یابد. همچنین، هوای سرد و خشک می‌تواند باعث خشکی مجاری تنفسی و آسیب‌پذیری بیشتر در برابر عفونت‌ها شود.
استرس: استرس مزمن می‌تواند سیستم ایمنی را تضعیف کرده و احتمال ابتلا به سرماخوردگی را افزایش دهد.
کمبود خواب: کمبود خواب نیز می‌تواند سیستم ایمنی را تضعیف کند.
درمان
درمان سرماخوردگی معمولاً به صورت حمایتی و برای کاهش علائم انجام می‌شود، زیرا این بیماری یک عفونت ویروسی است و آنتی‌بیوتیک‌ها بر روی ویروس‌ها بی‌اثر هستند. درمان‌های رایج سرماخوردگی عبارتند از:
استراحت: استراحت کافی به بدن شما کمک می‌کند تا انرژی خود را صرف مبارزه با ویروس کند. توصیه می‌شود در طول دوره بیماری از فعالیت‌های سنگین خودداری کنید و تا حد امکان استراحت کنید.
مایعات: مصرف مایعات فراوان مانند آب، آب میوه طبیعی، چای گیاهی و سوپ به جلوگیری از کم‌آبی بدن کمک می‌کند و باعث رقیق شدن ترشحات مخاطی می‌شود و به دفع آنها کمک می‌کند.
داروهای بدون نسخه: داروهای بدون نسخه می‌توانند به کاهش علائم سرماخوردگی کمک کنند. برخی از این داروها عبارتند از: * مسکن‌ها: استامینوفن یا ایبوپروفن می‌توانند به کاهش تب، سردرد و درد بدن کمک کنند. * ضد احتقان‌ها: داروهای ضد احتقان مانند فنیل افرین یا سودوافدرین می‌توانند گرفتگی بینی را کاهش دهند. * آنتی‌هیستامین‌ها: برخی از آنتی‌هیستامین‌ها می‌توانند به کاهش آبریزش بینی و عطسه کمک کنند. * داروهای ضد سرفه: داروهای ضد سرفه می‌توانند به کاهش سرفه خشک کمک کنند.
درمان‌های خانگی: علاوه بر موارد فوق، درمان‌های خانگی نیز می‌توانند به تسکین علائم سرماخوردگی کمک کنند: * غرغره کردن آب نمک: غرغره کردن آب نمک گرم می‌تواند به تسکین گلودرد کمک کند. * استفاده از بخور: استنشاق بخار می‌تواند به مرطوب کردن مجاری تنفسی و کاهش گرفتگی بینی کمک کند. * عسل: عسل می‌تواند به تسکین سرفه و گلودرد کمک کند (توجه: عسل برای کودکان زیر یک سال توصیه نمی‌شود). * سوپ مرغ: سوپ مرغ حاوی مواد مغذی است که می‌تواند به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک کند.
اجتناب از دخانیات و الکل: مصرف دخانیات و الکل می‌تواند علائم سرماخوردگی را بدتر کند و روند بهبودی را کند کند.
نکات مهم:
آنتی‌بیوتیک‌ها برای درمان سرماخوردگی بی‌اثر هستند. آنتی‌بیوتیک‌ها فقط برای درمان عفونت‌های باکتریایی موثر هستند و نمی‌توانند ویروس‌های سرماخوردگی را از بین ببرند. استفاده بی‌مورد از آنتی‌بیوتیک‌ها می‌تواند منجر به مقاومت آنتی‌بیوتیکی شود.
اگر علائم شما شدید است یا بیش از 10 روز طول کشیده است، به پزشک مراجعه کنید. در صورت وجود علائمی مانند تب بالا، سرفه شدید، تنگی نفس، درد قفسه سینه، یا عدم بهبود علائم پس از یک هفته، مراجعه به پزشک ضروری است.
پیشگیری بهتر از درمان است. شستشوی مکرر دست‌ها، اجتناب از تماس با افراد بیمار، و رعایت بهداشت فردی می‌تواند به پیشگیری از سرماخوردگی کمک کند.
عوامل خطر
این عوامل می توانند شانس ابتلا به سرماخوردگی را افزایش دهند:
- سن : نوزادان و کودکان خردسال نسبت به سایر افراد در معرض خطر بیشتری برای سرماخوردگی هستند، به خصوص اگر زمانی را در مراکز مراقبت از کودک بگذرانند.
- سیستم ایمنی ضعیف شده: داشتن یک بیماری طولانی مدت یا ضعف سیستم ایمنی، خطر ابتلا را افزایش می دهد.
زمان سال. هم کودکان و هم بزرگسالان در پاییز و زمستان بیشتر در معرض سرماخوردگی هستند. - سیگار کشیدن: سیگار کشیدن یا قرار گرفتن در اطراف دود سیگار خطر ابتلا به سرماخوردگی را افزایش می دهد.
قرار گرفتن در معرض بیماری. حضور در جمع، مانند مدرسه یا هواپیما، احتمال سرماخوردگی را افزایش می دهد.
چه زمانی به دکتر مراجعه کنیم؟
برای بزرگسالان:
بیشتر اوقات، برای سرماخوردگی معمولی نیازی به مراقبت های پزشکی ندارید. اما اگر موارد زیر را دارید به پزشک مراجعه کنید:
- علائمی که بدتر می شوند یا بهتر نمی شوند.
- تب بیش از 101.3 درجه فارنهایت (38.5 درجه سانتیگراد) که بیش از سه روز طول می کشد.
- بازگشت تب پس از دوره بدون تب
- تنگی نفس.
- خس خس سینه.
- گلودرد شدید، سردرد یا درد سینوسی.
برای کودکان:
اکثر کودکان مبتلا به سرماخوردگی نیازی به مراجعه به پزشک ندارند. اگر فرزندتان یکی از موارد زیر را داشت فوراً مراقبت های پزشکی را دریافت کنید:
- تب 100.4 درجه فارنهایت (38 درجه سانتیگراد) در نوزادان تا 12 هفته.
- افزایش تب یا تب بیش از دو روز در کودک در هر سنی.
- علائم شدیدتر مانند سردرد، گلودرد یا سرفه.
- مشکل در تنفس یا خس خس سینه.
- گوش درد
- گیجی یا خواب آلودگی که معمولی نیست.
- علاقه ای به خوردن ندارد.
عوارض سرماخوردگی
سرماخوردگی معمولاً یک بیماری خفیف و خود محدود شونده است، به این معنی که بدن با سیستم ایمنی خود پس از چند روز می‌تواند با آن مقابله کند. با این حال، سرماخوردگی می‌تواند عوارضی ایجاد کند، به خصوص در افراد با سیستم ایمنی ضعیف یا در صورت عدم مراقبت مناسب. برخی از عوارض شایع عبارتند از:
- سینوزیت:
سینوزیت به معنای التهاب سینوس‌ها است که می‌تواند به دلیل عفونت ویروسی سرماخوردگی ایجاد شود. علائم سینوزیت شامل گرفتگی بینی، درد صورت، فشار در ناحیه سینوس‌ها، ترشحات غلیظ بینی و سردرد است.
- عفونت گوش (اوتیت مدیا):
عفونت گوش میانی (اوتیت مدیا) به ویژه در کودکان شایع است. این عفونت می‌تواند باعث درد گوش، تب، و کاهش شنوایی شود. گاهی اوقات ممکن است مایع از گوش خارج شود.
- برونشیت:
برونشیت به التهاب لوله‌های برونشی (لوله‌هایی که هوا را به ریه‌ها می‌برند) گفته می‌شود. علائم برونشیت شامل سرفه، تنگی نفس، خس خس سینه و احساس خستگی است. برونشیت ممکن است به دنبال سرماخوردگی ایجاد شود.
- ذات‌الریه (پنومونی):
ذات‌الریه یک عفونت جدی ریوی است که می‌تواند به دلیل عوارض سرماخوردگی در افراد مسن، کودکان خردسال، و افرادی با سیستم ایمنی ضعیف ایجاد شود. علائم ذات‌الریه شامل تب بالا، سرفه شدید، تنگی نفس، درد قفسه سینه و تنگی نفس است.
- تشدید بیماری‌های مزمن:
سرماخوردگی می‌تواند باعث تشدید بیماری‌های مزمن مانند آسم، برونشیت مزمن، یا بیماری‌های قلبی شود.
- کم آبی بدن:
تب، تعریق و کاهش اشتها ناشی از سرماخوردگی می‌تواند منجر به کم آبی بدن شود. کم آبی بدن می‌تواند باعث سردرد، سرگیجه، خستگی و خشکی دهان شود.
پیشگیری
پیشگیری از سرماخوردگی به خصوص در فصول سرد سال و در زمان شیوع بیماری‌ها، اهمیت زیادی دارد. با رعایت نکات ساده بهداشتی و سبک زندگی سالم، می‌توان خطر ابتلا به این بیماری را به طور قابل توجهی کاهش داد. در اینجا به چند روش مهم برای پیشگیری از سرماخوردگی اشاره می‌کنم:
دست هایتان را بشویید: دست های خود را به خوبی و اغلب با آب و صابون به مدت حداقل 20 ثانیه بشویید. اگر آب و صابون در دسترس نیست، از یک ضدعفونی کننده دست مبتنی بر الکل با حداقل 60 درصد الکل استفاده کنید.
تمیز و ضد عفونی کنید: سطوحی که اغلب لمس می شوند را تمیز و ضد عفونی کنید. اینها شامل دستگیره درها، کلیدهای روشنایی، لوازم الکترونیکی و میزهای آشپزخانه و حمام است. این امر به ویژه زمانی مهم است که یکی از اعضای خانواده شما سرماخورده باشد.
سرفه خود را بپوشانید عطسه و سرفه در دستمال کاغذی: دستمال های استفاده شده را فورا دور بیندازید و سپس دستان خود را بشویید. در صورت نداشتن دستمال کاغذی، عطسه یا سرفه در قسمت خم آرنج خود داشته باشید و سپس دستان خود را بشویید.
به اشتراک نگذارید : لیوان های نوشیدنی یا ظروف نقره را با سایر اعضای خانواده به اشتراک نگذارید.
از افراد مبتلا به سرماخوردگی دوری کنید. از تماس نزدیک با کسی که سرما خورده است خودداری کنید. در صورت امکان از جمعیت دوری کنید. سعی کنید وقتی در جمع هستید به چشم، بینی و دهان خود دست نزنید.
سیاست های مرکز مراقبت از کودک خود را مرور کنید: به دنبال یک محیط مراقبت از کودک با شیوه های بهداشتی خوب و سیاست های روشن در مورد نگهداری کودکان بیمار در خانه باشید.
مواظب خودت باش: خوب غذا بخورید، ورزش کنید و خواب کافی داشته باشید تا سالم بمانید.
